Edynburg, położony jest na górzystych terenach nad zatoką Firth of Forth. W średniowieczu był warownią o znaczeniu strategicznym i nazywał się wówczas Dunedin lub Din Eidyn - czyli fort Eidyn. Rozwój miasta w kolejnych stuleciach był możliwy dzięki handlowi zamorskiemu. Edynburg prawa miejskie uzyskał w 1329 roku, a od 1437 stał się stolicą Szkocji i siedzibą szkockiego parlamentu.

Centrum podzielone jest na Stare i Nowe miasto. Na północ od Castle Rock znajduje się Nowe Miasto, z symetrycznym układem ulic i klasycystycznymi budynkami, powstałe w epoce oświecenia. Zupełnie inny charakter posiada średniowieczne Old Town (Stare Miasto) z siecią krętych brukowanych uliczek, ciasnych zaułków i domów z ciemnego kamienia.

Miasto słynie nie tylko z licznych zabytków, muzeów, galerii, ale także z Międzynarodowego Festiwalu odbywającego się rokrocznie od 1947 roku. Festiwal w Edynburgu obejmuje w zasadzie kilka niezależnych imprez, z których najsłynniejszy i największy jest festiwal teatrów ulicznych "Fringe".

Atrakcje turystyczne Edynburga

Edinburgh Castle

Twierdza została wybudowana prawie 800 lat temu na szczycie wygasłego wulkanu. Kompleks zamkowy reprezentuje różne style i typy budownictwa, które świadczące o bogactwie ról, jakie obiekt pełnił w ciągu stuleci. Najstarszą budowlą jest XII-wieczna St Margaret's Chapel (kaplica św. Małgorzaty).

Zwiedzanie można rozpocząć od najważniejszej części kompleksu - Crown Square. Po wschodniej stronie placu znajduje się renesansowy pałac z ośmiokątną wieżyczką strzelniczą, dobudowaną w XIX wieku. Wewnątrz obiektu można zwiedzać historyczne komnaty. Na szczególną uwagę zasługuje Crown Room, gdzie przechowywany jest komplet najstarszych w Europie klejnotów koronacyjnych (Honours of Scotland). Wśród insygniów królewskich znajdują się: złote berło zwieńczone kulą z wygładzonego kryształu górskiego i korona wykonana dla Jakuba V przez szkockiego złotnika Jamesa Mosmana, bogato wysadzana perłami i kamieniami szlachetnymi. Na uwagę zasługuje także kamień koronacyjny szkockich monarchów - Stone of Destiny.

W południowej części Crown Square mieści się Great Hall (Wielka Sala). Wybudowano ją za panowania Jakuba IV jako miejsce uczt i ceremonii. Niegdyś w Wielkiej Sali obradował szkocki parlament, a obecnie odbywają się w niej uroczystości państwowe.

Po północnej stronie placu znajduje sie Scottish National War Memorial, pomnik oddający hołd Szkotom poległym w czasie I wojny światowej. W części zachodniej mieści się Scottish United Services Museum (Muzeum Wojskowości), które gromadzi kolekcje mundurów i uzbrojenia. Na uwagę zasługuje model statku The Great George, wykonany przez francuskiego jeńca wojennego.

Z Crown Squar można przedostać się do wykutych w litej skale podziemi. Dawniej służyły jako magazyny, piekarnie i cele więzienne. W XVIII i XIX wieku przetrzymywano w nich francuskich więźniów, po których zostały na ścianach różne inskrypcje. Warto zwrócić uwagę na znajdujące się w jednym z pomieszczeń XV-wieczne działo - Mons Meg, z którego można było strzelać kamiennymi kulami na odległość ok. 3 km.

Royal Mile

Royal Mile to tzw. Królewska Mila, główny szlak turystyczny miasta łączący Edinburgh Castle z Holyrood. Tworzą go cztery odcinki: Castlehill, Lawnmarket, High Street i Canongate, o łącznej długości ok. 1,5 km. Na Castlehill znajduje się secesyjna Witches' Fountain (Fontanna Czarownic). Monument upamiętnia spalenie ponad 300 kobiet oskarżonych o czary. Warto wybrać się również do Scotch Whisky Heritage Centre, gdzie można zapoznać się z historią tego narodowego trunku Szkotów. Ekspozycje muzealną zwiedza się jeżdżąc w beczce. Spacerując Królewską Milą warto także zwiedzić Katedrę św. Idziego oraz Parliament House, budynek który był siedzibą szkockiego parlamentu do czasów unii realnej z Anglią.

Palace of Holyroodhouse

Na końcu Royal Mile wznosi się oficjalna szkocka rezydencja królowej brytyjskiej. Pałac z rozległym dziedzińcem, został wybudowany w 1498 roku dla króla Jakuba IV, a jego obecny kształt jest wynikiem przebudowy w XVII wieku, wykonanej z rozkazu Karola II.

Wnętrza pałacowe zwane Apartamentami Państwowymi (State Apartments) są bogato zdobione gobelinami, portretami i malarstwem dekoracyjnym. Warto zwiedzić, znajdującą się w północnym skrzydle, Wielką Galerię (Great Gallery), której ściany zdobi 89 portretów przedstawiających królów Szkocji, począwszy od mitycznych prapoczątków sięgających IV w. p.n.e. Kolekcje portretów wykonał w XVII wieku holenderski malarz Jacob de Wet.

Na terenie rezydencji znajdują się także ruiny Holyrood Abbey (opactwa Holyrood). Niegdyś stał tu kościół normandzki, wybudowany w czasach króla Dawida I. Z tego okresu zachowało się jedynie wejście, a większość kamiennych fragmentów pochodzi z XII-XIII wieku, kiedy kościół otrzymał wczesnogotycką postać.

Pałac otoczony jest przez rozległy Royal Park. Jego zróżnicowany krajobraz tworzą, pagórki, strome zbocza, wrzosowiska, mokradła, doliny górskie i jeziora, czyli wszystkie typy charakterystyczne dla szkockiego pejzażu.

Zwiedzając Holyroodhouse warto przespacerować się ścieżką Radical Road, która prowadzi na zbocze u stóp Salisbury Crags, urwiska z którego roztacza się wspaniały widok na Holyroodhouse i dawne opactwo.

Muzeum Szkocji

Muzeum Szkocji zostało otwarte w 1998 roku, jako uzupełnienie zbiorów Royal Museum of Scotland (Królewskiego Muzeum Szkocji). Zawiera ponad 10 tys. eksponatów: skarbów i pamiątek narodowych oraz rzeczy codziennego użytku. Do najcenniejszych przedmiotów należą: Monymusk Reliquary (relikwiarz Monymusk) - malutka szkatułka z VIII wieku, w której niegdyś przechowywano relikwie św. Kolumba oraz szachy z kości słoniowej z wyspy Lewis, znalezione dopiero w XIX wieku. Ponadto wśród zbiorów muzeum znajdują się różne przedmioty sztuki zdobniczej (wczesnośredniowieczne naczynia liturgiczne, emalie z Limoges czy francuskie srebra z epoki Ludwika XIV), rzadkie instrumenty naukowe oraz eksponaty poświęcone etnografii, geologii i skamielinom.

Katedra św. Idziego

Katedrę św. Idziego wybudowano w 1120 roku, a wieże zwieńczoną iglicą dobudowano w XV wieku. Na początku XIX stulecia świątynie odrestaurowano, pokrywając znaczną część gotyckich murów gładkim kamieniem, odbierając tym samym jej średniowieczny wygląd. Nie poddano wówczas renowacji jedynie wieży. W XIX wieku katedrę ozdobiono licznymi pomnikami nagrobnymi, aby w ten sposób nadać jej charakter narodowego panteonu, wzorując się na londyńskim Opactwie Westminsterskim.

We wnętrzu znajduje się kilka witraży zaprojektowanych przez prerafaelitów. Wśród nich na uwagę zasługują dzieła: Edwarda Burne-Jonesa i Williama Morrisa, przedstawiające proroków Starego Testamentu oraz Izraelitów przekraczających rzekę Jordan.

W południowo-wschodniej części kościoła znajduje się niewielka Thistle Chapel. Wybudował ją w 1911 roku Robert Lorimer, jako prywatną kaplicę dla 16 członków elitarnego Zakonu Ostu (Order of the Thistle). Warto zwrócić uwagę na ciekawą konstrukcję sklepienia żebrowego oraz bogatą dekoracje zworników i rzeźbionych stalli. Wnętrze Chapel było wzorowane na kaplicy św. Jerzego w Windsorze.

Szkocka Galeria Narodowa

Galeria Narodowa posiada jedne z najważniejszych zbiorów malarstwa w Europie. Są one zgrupowane w kilku działach: malarstwo niderlandzkie i niemieckie, włoskiego renesansu, flamandzkie i holenderskie XVII wieku, europejskie XVIII i XIX wieku, angielskie i amerykańskie, szkockie oraz południowoeuropejska sztuka XVII wieku. Spośród wielu arcydzieł znajdujących się w galerii na szczególną uwagę zasługuje "Trójca Święta", przedstawiona na kwaterach jedynego ołtarza, jaki zachował się w Szkocji sprzed okresu reformacji. Wspomniane dzieło namalował Hugo van der Goes w drugiej połowie XV wieku. Warto również zobaczyć płótna Rafaela m.in.: "Madonna" i tondo "Święta Rodzina z drzewem palmowym" oraz obrazy Tycjana: "Trzy etapy życia", "Wenus Anadyomene" (jeden z najpiękniejszych aktów kobiecych w sztuce europejskiej), a także rzeźbę "Popiersie Carla Antonia dal Pozzo" Berniniego.

Królewski Ogród Botaniczny

Ogród usytuowany jest za północnymi granicami Nowego Miasta. W jego centralnej części znajduje się kilka cieplarni, które tworzą - Glasshouse Experience. Można w nich podziwiać orchidee, amazońskie lilie wodne oraz drzewo palmowe z Indii Zachodnich, mające 200 lat. Na uwagę zasługuje także ogród w stylu chińskim posiadający bogatą kolekcje dzikiej roślinności z Chin.